SALİH NECATİ KOMPRİME EVİ 200 adet, TENEKE İLAÇ KUTUSU

SALİH NECATİ KOMPRİME EVİ  200 adet, TENEKE İLAÇ KUTUSU

Türk malı

Made in Turkey    

5*9*3 cm boyutlarındadır. Kutunun kapağında fabrika araçları görseli eşliğinde Salih Necati komprime evi İstanbul Üsküdar yazılıdır. Ön tarafında aynı yazı mevcuttur. Arka yüzünde “Salih Necati Komprime Evi, zamanın bilcümle vesaiti fenniye ve mihanikiyesini camii olduğundan ihzaratı Avropa mamulatının fevkindedir” yazılıdır. Yan yüzlerinde Türkçe ve Fransızca olarak “beherinde 0,25 saf klormaiyet kinin vardır. 50 gram 200 tablet” yazılıdır. Kutu 1940 lı yıllara aittir.                                    

Salih Necati Bey 1906 yılında Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiye’nin Eczacı Sınıfı’ndan mezun olmuş, ilk eczanesini 1906’da Kocamustafapaşa’da açmış ve 1908’de Üsküdar’a geçmiştir. Yirminci yüzyılın başlarında Doğancılar yokuşunun başında çekilmiş birçok fotoğrafta görülen “Eczane Salih Necati”, kuşaklar boyu sürecek bir geleneğin ilk nüvelerinden biri olmuştur. Çok geçmeden Başkentin mühim ticari girişimlerini ele alan ticaret kayıtlarında da adı görülmeye başlamıştır. 1911’deki adresi Uncular Caddesi, Üsküdar imiş. Bu tarihlerden itibaren Türkiye’de yerli ilaç sanayine sahip olmanın önemi her gün biraz daha anlaşılmıştır. Bu yıllarda Salih Necati Bey Eczanesinin bir bölümünü gözlüklere açmış ve böylece kendisinin, oğlunun ve torununun uzmanlaşacağı bir alana yönelmiştir. Ancak Salih Necati’yi bir marka haline getiren, hazırladığı ilaçlar olmuştur. Üsküdar’daki Eczane yıllar içinde bir laboratuar ve ilaç üretim merkezi haline gelmiştir. Burada söz edilen ilaçlar basitçe birbirine karıştırılmış toz ya da sıvı kimyasallar değildir; Salih Necati “komprime evi” denen laboratuvarında günümüzün hapları ve tabletlerini üretiyormuş. Artık hem saygın bir eczacı, hem gözlükçü, hem hazır ilaç üreticisi olan Salih Necati Bey, 1920’lerde şehrin ticaretinin kalbi sayılabilecek olan Eminönü’ne doğru yola çıkmıştır. Üsküdar’daki işyerini muhafaza etmek kaydıyla Eczanesini 1921’de Bahçekapı’da açmıştır. Annuaire Oriental adlı ticaret yıllıklarında 1922’deki adresin “Uncular Caddesi, No. 7, Üsküdar” olmasına bakılırsa buradaki faaliyet bir süre daha devam etmiştir. Bir eczacının aynı anda iki eczanesi olamayacağından, 1925 yılına değin Salih Necati Eczahanesi Bahçekapı’da, “komprime evi” ise Üsküdar’da faaliyetlerini sürdürmüştür. Esas itibariyle ürün yelpazesi yıllar içinde Salih Necati’nin kendi ismiyle anılacak birçok ilaçla dolmuştur. 1927 yılında Türk Eczacı Âlemi’nde çıkan bir ilana göre Salih Necati Eczahanesi, Necati Şurubu, Fosfotin Necati, Necati Diş Suyu ve Tozu, Necati Hamam Pudrası ve Turan Kolonyası adlı ürünleri üretiyormuş. Ayrıca, “Mini Miniler İçin” Fosfotin Necati adlı bir mama, Necati Müshil Hapı ve Necati Öksürük Kaşesi gibi ürünleri de varmış. 1933’te Charbon Acidol, 1937’de Kinin Klorhidrat, 1940’ta Asipirol Necati adlı ilaçları çıkarmış, 1935’ten itibaren Haskalmin Kaşe adlı ilacı da üretmiştir. Bunlardan başka 1933’te bazı ilaçların yapım ruhsatını da almıştır: Baryomin, Cachets Fevrosin, İyotlu Gliserofosfatlı Yabani Turp Şurubu. Aspirol Necati’yi üretmek üzere ilaç devi Bayer’den aldığı lisans, ürünlerinin kalitesi açısından bir standart göstergesi olmuş, Salih Necati Bey de komprime ürünlerinin kimi metal olan kutularının üzerine bu kuruluşun fabrikalarının resmini basmıştır.1929 itibariyle bazı adres değişiklikleri de söz konusu olmuştur. Ertuğrul Mağazası’nın karşısında Bahçekapı Caddesi, No. 33- 35 yeni mekânlardan birisi imiş. 1934’te ise Ali Muhiddin Hacı Bekir’den satın alınan dükkâna, meşhur şekercinin karşısındaki köşeye geçilmiştir. 1930’lar Salih Necati’nin markalaşmasında önemli bir evre oldu; “grip, nezle, baş ağrısı, diş ağrısı kat’i ilacı” Aspirol Necati giderek yaygınlaşıyormuş. 1937’de ürün gamına bir de Asri Saç Boyası eklenmiştir. Bu arada Salih Necati Bey’in gazetelere verdiği reklamlar da daha hacimli ve düzenli hale gelmiştir. 1930’ların öne çıkan gazetelerinden Zaman’dan Cumhuriyet ve Akşam’a, reklam sayfaları sık sık Salih Necati Eczanesi’nin ilanlarıyla doluyormuş. Reklamlarda eczaneye mahsus ürünler ile gözlüklerin çoğunlukla birbirinden ayrı takdim edilmesine dikkat ediliyormuş. 1934 her Türk vatandaşı gibi Salih Necati Bey’in hayatına da büyük bir yenilik getirmiştir. Yeni rejimle barışık, Cumhuriyet’in kazanımlarına sahip çıkan bir isim olarak Salih Necati Bey o günlerin genel eğilimine uygun olarak öz Türkçe bir soyadı almaya karar verdi ve mesleğini de temsil edecek şekilde, “şifa veren” manasındaki “Emgen” soyadını benimsemiştir. Üstelik Emgen 1935 yılında Türk Farmakologlar Kulübü ve Eczacılar Kulübü birleşirken kurumun yeni adı olacaktır. Eczacı Mektebi Farmakolog Talebe Birliği de 1936 yılında adını “Emgen İrdemen Birliği” olarak değiştirmiştir. Türkiye Emgen Kurumu iki yıl süreyle kullanıldıysa da daha sonra bu isim yeniden Türkiye Eczacılar Birliğine dönüşmüştür. Eczanenin ismi de bir süre daha “Bahçe Kapu Salih Necati Eczahanesi” şeklinde anıldıysa da 1948 yılında Salih Necati Emgen'in vefatından sonra daha çok onun soyadıyla tanınmaya devam etmiştir. Salih Necati Bey’in oğlu Rahmi Emgen, kendisi de eczacı olmasına rağmen yalnızca gözlükçülük üzerine yoğunlaşarak, 1948’de, halen aynı yerde faaliyet gösteren, Beyoğlu İstiklal Caddesi’ndeki mağazayı açmıştır. Emgen ailesi 1930’lu yıllardan beri buradaki Emgen Apartmanı’nda yaşadığı için 1949 Ocak’ında Salih Necati Bey adına okutulan Mevlid için de bu semt tercih edilmiştir. İlerleyen yıllarda verilen reklamlarda yeni mekânın adresi, Numara 67 Lale Sineması’nın üstü, sıkça vurgulanmıştır. Bu yıl verilen ilanların birinde babadan oğula devredilen geleneğin tüm ipuçları da gizliydi: “Maaruf Eczacı Salih Necati, Beyoğlu Lale Sineması üstündeki Emgen Optical Müessesesi’nde fenni gözlük, fenni güneş gözlükleri ile saatlerin zengin çeşitleriyle ucuzluk prensibini sürdürmektedir.” Bu yıllarda dükkânda satılan ürünlerin listesinde hayli ilginç mamuller de vardır: Fenni gözlükler dışında, saat, barometre, termometre, hygrometre…1950’lere kadar on bir preparatın ruhsatını almış olan Salih Necati Emgen’i Mert Sandalcı, ülkede optiği eczaneyle birleştiren ilk kişi olarak tarif etmektedir.(Yüz yıllık markalar).